Albiste eta informazio interesgarriak 2021eko irailak 4


Interesgarritzat jotzen ditugulako banatzen ditugu pentsiodunen berri hauek

1.- Itxaropen gutxi Lanbide arteko Gutxieneko Soldataren igoera duina izateko

Asteazkenean bildu ziren Gobernua, CEOE-CEPYME eta CCOO eta UGT sindikatuak Lanbide arteko Gutxieneko Soldataren (LGS) igoerari buruz hitz egiteko. Ez zen akordiorik lortu eta datorren astelehenean bilduko dira berriro.

Aurreikus zitekeen bezala, patronalak, PPk bezala, ez du LGSren inolako igoerarik onartuko. Baina gehien kezkatzen gaituztenak Gobernuaren eta CCOO eta UGTren jarrerak dira. Pedro Sanchezek adierazi du ekonomia modu azkarrean hazten ari dela, eta hurrengo urtean eta hurrengoetan ere hala egingo duela; enplegua suspertzen ari dela eta LGSren igoerak ez duela ondorioztatuko patronalak, botere ekonomiko handiek eta eskuineko alderdi politikoek iragartzen duten hondamendi egoera.

Horraino, ados. Baina zein igoera proposatzen dute gobernuak, alde batetik, eta CCOO eta UGT sindikatuek, bestetik? Duela egun batzuk komunikabide batzuen arabera, gobernuaren proposamena 2021erako hilean 12 eta 19 euro arteko igoera proposatzen zuen, baina ez zuen atzeraeraginik izango urtarrilaren 1etik, egun horretatik izoztuta baitago LGS. CCOOren eta UGTren aukera zen erosteko ahalmena ez galtzea, urte hasieratik aplikatzea eta 2022 eta 2023 urteetarako igoerak ere adostea.

Asteazkeneko bileraren inguruan emandako informazioaren arabera, Gobernuak hilean 15 euroko igoera proposatu du, urtarrilaren 1etik atzeraeraginik gabe, eta hilean 31 eurokoa 2022 eta 2023 urteetarako, hurrenez hurren. Legegintzaldiaren amaieran 1.041 euro izango zirela hitzeman zen. Zenbateko hori kalkulatuta dago, beraien esanetan, batez besteko soldataren %60aren irizpideari jarraituz, Europako Gutun Sozialak ezartzen duen moduan, eta PSOEk eta Unidas-Podemosek legegintzaldi honetarako adosturiko programa-akordioan jasota dagoena. CCOO eta UGT sindikatuei dagokienez, adierazi dute ez daudela ados Gobernuaren proposamenarekin eta, gutxienez, aurtengo igoerak hilean 25 eurokoa izan behar duela eta atzeraeraginezko izaerarekin aplikatu behar dela.

Ez gara ausartzen asteleheneko bileratik zer aterako den iragartzen. Baina bai ausartzen garela baloratzera gobernuaren proposamenak, sindikatuenak bezala, ez direla batere nahikoak. Hasteko, igoeraren atzeraeragina urtarrilaren 1etik ez onartzea eskandalagarria iruditzen zaigu. Bigarrenik, Gobernuaren eta sindikatuen igoera-proposamenek ez dute KPIk aurten ziur aski izango duen inflazioa edo igoera estaltzen, hau da, azaroaren amaieran urte arteko inflazioa %3,3koan mantentzen bada, abuztuan bezala, proposaturiko igoera ez da horretara ailegatzen.

Gobernuak esan duenez, astelehenean akordiorik lortzen ez bada, bere kabuz erabakiko du, dekretuz, egokia eta neurrikoa iruditzen zaion igoera. Igoera oso txikia bada, aurreikusi bezala, sindikatu ez sinatzaileek edo igoera hori babesten ez dutenek eta pentsiodunen mugimenduak erantzun bat eman beharko dute. Soldatak ez igotzeak Gizarte Segurantzaren kutxan gutxiago sartzea ondorioztatuko du, eta horrek ondorio negatiboak ditu egungo pentsioei eusteko eta horiek bermatzeko, eta, batez ere, egun soldata txikiak eta gero pentsio okerragoak izango dituztenentzat.

2.- 250 eguneko greba eta lan-gatazka Gipuzkoako egoitzetan

Duela egun batzuk, Gipuzkoako Senideak egoiliarren senitartekoen elkarteko kide baten iritzi-artikulua argitaratu zen, eta bertan adierazi zenez, irailean “berriro elkarretaratzeak egingo ditugu Aldundiaren aurrean, 250 greba egun irauten duen egoitzetako langileen lan-gatazkari irtenbidea emateko”.

Azpimarratu zuen, pandemiaren ondorioz, egoitzetako beharrak handitu egin direla eta agerian geratu dela egoitzetan langile gehiago kontratatzeko beharra. “Plantillak zabaltzeak alferrikako arriskuak, ematen ari diren agerraldiak bezalakoak, saihestuko lituzke, zaintzaileen arretaren eta lanaren kalitatea hobetuko luke eta, batez ere, egoiliarrentzako arreta gizatiarragoa izango litzateke”. Eta gaineratu zuen zenbait egoitzetako janaria tamalgarria dela, batez ere catering-ekoa denean. Era berean, Gipuzkoako egoitzetan zaintza-eredu berri baten beharra azpimarratu zuen.

Bukatzen zuen adierazten Gipuzkoako Senideak elkartearen ustez, sindikatuek egiten duten eskaera oso hobetu daitekeela, baina gure adinekoak egoitzetan duintasun handiagoz zaintzeko lehen urratsa dela. Amaitzeko, zera zioen: “Aldundiak, Gipuzkoako egoitzen kudeaketaren arduradunak, egoitzetako arazoetan esku hartu gabe jarraitzen du, eta, batez ere, gure iritzia kontuan hartu gabe, nahiz eta 4.000 inkesta egin dituela esan”.

Pentsiodunen mugimendutik babes osoa ematen diegu Gipuzkoako Senideak erakundearen eskaera eta ekimenei, bai eta egoitzetako langileek beren lan-baldintzak duinduko dituen hitzarmen justu baten alde egindako eskaerei ere.

3.- Argindarraren prezioak etengabe igotzen jarraitzen du

Aste batetik bestera, argindarraren prezioa eta etxeko kontsumoko tarifa elektrikoak mugarik gabe igo dira. Igoera horiek, joan den astean jakinarazi genuen bezala, erosketa-saskiaren edo bizitzaren inflazioaren eta kostuaren igoera ondorioztatzen dute. Baieztapenik ezean, badirudi abuztuko urte arteko KPIaren igoera %3,3koa izango dela, uztailean baino sei hamarren gehiago.

Eta, bien bitartean, Teresa Ribera Espainiako Gobernuaren Trantsizio Ekologikorako eta Erronka demografikorako ministro eta presidenteordeak agerraldia egin du Kongresuan eta berak egindako adierazpenen arabera, ez du inolako neurri eraginkorrik proposatu argindarraren eta etxeko tarifa elektrikoen kostua murrizteko.

Teresa Riberak eta gobernuak egoera hau geldiarazteko duten ezintasuna tamalgarria da. Beren aitzakia da ezin dutela preziorik ezarri, ez gehienekorik, ez gutxienekorik, ezta beste neurririk hartu ere, argindarraren eta energien gaineko erregulazioak Europar Batasunak ezartzen dituelako, eta, neurri horiek hartuz gero, zigor ekonomiko handiak jasango lituzketelako.

Behin baino gehiagotan planteatu dugu behin betiko irtenbide bakarra sistema elektriko eta energetikoaren publifikaziora joatea dela, elektrizitateen monopolioa eta enpresa elektrikoen etekin eskandalagarriak ezabatzeko eta ekoizpen-kostuak eta tarifa elektrikoen, gasaren eta bestelakoen prezioa merkatuko dituen sistema bat eraikitzeko. Baina gobernuak ez du urratsik egiten norabide horretan, ezta arazo honen larritasuna arinduko duten neurriak hartzeko ere. Urtegien balizko kontrola besterik ez du planteatzen; horietako batzuetan, elektrizitate emakidadunek eskandaluzko hustuketa egin dute, eta ondorio larriak izan dira inguruko herri eta eskualdeetan nekazaritza- eta abeltzaintza-ustiapenetan eta urarekin lotutako beste zerbitzu publiko batzuetan.

Eta, itxura guztien arabera, kostuen eta prezioen igoera horrek, KPIaren igoerarekin batera, gora egin dezake datozen hilabeteetan. Ahalik eta protesta eta mobilizazio sozial zabalena bultzatzea gero eta beharrezkoagoa da. Eta gobernuak berak kontuan hartu beharko luke, horrela jarraituz gero, jasango duen prezio politiko eta elektorala gogorra izango dela. Jakina, eskuineko eta eskuin muturreko indarrak pozez zoratzen ari dira ondoko kalkulua eginez: gobernuak arazo hori eta herritar guztiei eragiten dieten beste arazo batzuk konpontzeko duen ezintasunak eragindako higaduraren ondorioz, hurrengo hauteskundeak irabaz ditzaketela eta Estatuko gobernuaren agintea har dezaketela.

4.- Enpresa farmazeutikoak aberasten ari dira, Covid-19ri aurre egiteko txertoak direla eta

Laster urtebete beteko da, Hegoafrikak eta Indiak Munduko Merkataritza Erakundeari (MME) eskatu ziotela, talde immunitatea lortu arte, txertoak, sendagaiak, diagnostiko-probak eta beste teknologia batzuk salbuetsita egotea herrialde guztientzat. Eskaera horrekin bat egin zuten 100 herrialde baino gehiagok eta GKE ugarik.

Maiatzaren hasieran, Joe Biden buru duen Amerikako administrazio berriak patente farmazeutikoak liberalizatzea eta pandemiak iraun bitartean salbuespen hori babestea proposatu zuen. Pedro Sanchezek ere aldeko botoa eman zuen. Baina mendebaldeko herrialde gehienak, horien artean Europar Batasuna (EB), hasieratik kontra agertu ziren. Aurpegia zuritzeko, herrialde pobreenekin, baita kontinente pobreagoekin ere, karitatea antolatzen saiatu ziren, Covax mekanismoaren bidez, hain garatua ez den edo pobrea den munduko zati handi batean txertorik ez egoteari buruz ezer edo ia ezer konpondu ez duena.

Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) behin baino gehiagotan adierazi du munduko biztanle gehienak txertatu behar direla pandemiari galga eraginkorra jartzeko. Eta hori egin du, ez elkartasunagatik, baizik eta munduko gizarte-mugikortasuneko eta -interkonexioko maila duen mundu batean bizi garelako; mundu horretan, birusa edozein herrialdetara ez transmititzeko, nahiz eta oso babestuta egon bere biztanleriaren %90 txertatuta dagoelako, beharrezkoa eta ezinbestekoa da munduko biztanle gehienei heltzen dien txertaketa egitea. Eta txertaketa masiboak hasi zirenetik denbora luzea igaro ondoren, gaur egun oraindik herrialde asko daude eta kontinente bat, Afrika kasu, non txertatutako biztanleriaren %2 baino ez den gainditzen.

Mendebaldeko estatu indartsuenei eta EBri bost axola zaie, eta are gutxiago multinazional farmazeutikoei. Herritarren aurrean justifikatzeko eta gizartearen erantzuna eta protesta saihesteko, nahiago izan dute diru mordoa gastatu, monopolio farmazeutikoek ezarritako espekulazioa eta prezio altuak zalantzan jarri gabe. Baina, gainera, jarrera horren atzean beste arrazoi oso boteretsu bat ere badago: ahalik eta biztanle gehien immunizatzea, lanera, produkziora eta garapen ekonomikora itzul dadin, eta, horrela, munduko estatu boteretsuenen sailkapenean buru ere izateko.

Orain, gainera, hirugarren txertoaren eztabaidan sartuta gaude, eta justifikatu nahi da garrantzitsua dela Covid-19arekiko zaurgarriak diren sektore batzuentzat, txertoa bi aldiz jarri bazaie ere. Zientzialarien artean zalantzak daude hirugarren txerto horren beharrari buruz. Hirugarren txerto horren eraginkortasuna aztertzeko eta immunizazio-maila handiagoa behar duten biztanleria-sektoreei aplikatzeko inolako garrantzirik kendu gabe, are garrantzitsuagoa da munduan lehen dosia oraindik jaso ez duten ehunka eta milaka milioi pertsonari txertoak ailegatzea.

Pozez zoratzen jarraitzen dutenak monopolio farmazeutikoak dira. Johnson & Johnson-ek salmentak %27 eta irabaziak %73 igo ditu urteko bigarren hiruhilekoan, 6.279 milioira iritsi arte. Pfizer-ek, bere aldetik, aurtengo bigarren hiruhilekoan 19.000 milioi dolarreko irabaziak izan ditu, iaz aldi berean izan zituen 9.000 milioien aldean.

5.- Euskal Herriko pentsiodunen mugimenduaren topaketa

Irailaren 2an, osteguna, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako pentsiodunen mugimenduko ordezkarien lehen topaketa egin genuen, oporretako parentesi txiki baten ondoren. Bilera lau herrialdeetako mugimenduaren egoeraren balantzearekin hasi zen. Herri batzuetan udako astelehen guztietan kontzentrazioak egiten jarraitu izan dutela nabarmendu zen. Era berean, abuztuaren 23an Bilbon egindako manifestazio garrantzitsuan 3.500 pertsonak, gehienak pentsiodunak parte hartu zutela. Eta bertaratutako guztiek adierazi zutenez, irailaren 6an, astelehenean, Hego Euskal Herriko hiriburuetan eta 70 bat herritan, salbuespenen bat izan ezik, astelehenetako ohiko elkarretaratze eta mobilizazioetara itzuliko dira, hurrengo hilabeteetan etenik gabe luzatuko direnak, oso parte-hartzaileak izango direlakoan.

Ondoren, Gobernuak urtea amaitu baino lehen Kongresuan onartzea espero duen pentsioen erreformaren lehen zatiari buruzko lege-proiektuari buruzko balorazioa egin zen. Era berean, erretiro aurreratuei eta datozen hilabeteetan pentsioen erreformaren bigarren zatiaren esparruan jorratuko diren neurriei (belaunaldien arteko ekitate-faktorea eta enpresa eta sektoreentzako pentsio-plan publiko-pribatua) buruzko “Escrivá txostena” baloratu zen. Baita LGSren igoeraren inguruko negoziazio berriei buruzko informazioa jaso eta lehen balorazioa ere egin zen.

Gai horiekin lotutako hainbat dokumentu onartu ziren. Txosten zabal bat, Gobernuak pentsioen erreformaren lehen zatiari buruz egindako lege-proiektuaren aurkako gure balorazio kritikoa azaltzeko. Beste bat, errazagoa, aurrekoa laburtuz. Eta hirugarren bat, hilaren 6ko elkarretaratzeetan irakurriko dena, Gobernuaren, CEOE-CEPYME patronalen eta CCOO eta UGT sindikatuen arteko negoziazioen eta akordioen ondoren irekitako egoera zailaren aurrean jarraitu beharreko bidea azalduz.

Adostutako mobilizazio-plana

Astelehena, irailak 6: Elkarretaratzeak Hego Euskal Herri osoan, goian azaldutakoari buruzko informazioa eta azalpena emanez.

Astelehena, irailak 13: Argindarraren eta etxeko faktura elektrikoen igoera eskandalagarriaren inguruko salaketa egingo dugu herri guztietan, gure alternatibak planteatuz.

Astelehena, irailak 20: Gure salaketa eta protesta bankuen aurrean kokatuko ditugu, sukurtsalak ixteagatik, aurrez aurreko arreta egunetik egunera gero eta gehiago mugatzeagatik, edozein banku-eragiketa egiteko komisioen kostu handiagatik, eta horrekin guztiarekin batera dozenaka mila lanpostu suntsituko dituzte, etekin eskandalagarriak are gehiago handitzeko helburu bakarra izanik.

Ostirala, urriak 1: Egun horretan Adinekoen Nazioarteko Eguna dela eta, mobilizazio handia egingo dugu, eta bereziki azpimarratuko ditugu adineko pertsona gehienek dituzten arazo larriak –bereziki mendekotasuna artatzeko zerbitzuei dagozkienak–. Ahal bada, lau herrialdeetako erabiltzaileen senideen elkarteekin batera bultzatuko dugu mobilizazioa.

Astelehena, urriak 18: Egun horretan, zerbitzu publikoek (osasuna, zerbitzu soziosanitarioak, bankuak… barne) izandako murrizketak salatuko ditugu eta konponbideak eskatuko ditugu.

Osteguna, urriak 28: Euskal Autonomia Erkidegoko pentsiodunak Gasteizen mobilizatuko gara eta Nafarroako pentsiodunak, Iruñean. Dagozkien gobernuak eta parlamentuak interpelatuko ditugu pentsioen erreformen aurkako eta gure aldarrikapenen aldeko jarrerak eskatzeko. 1.080 euroko gutxieneko pentsioaren osagarria. Eta zerbitzu publikoek (osasuna eta zerbitzu soziosanitarioak, besteak beste) izandako murrizketen aurrean, salaketa egin eta konponbideak eskatu. Hori guztia, beren erantzukizunen eta eskumenen parte delako. Era berean, bankuekin pairatzen ari garen arazoen aurrean neurriak har ditzaten jarriko dugu mahai gainean.

Larunbata, azaroak 6: Hego Euskal Herriko pentsiodunen mugimenduko emakumeek bilera nazional bat egiteko asmoa dute egun horretan, beren kezka eta eskaera espezifikoak modu autonomoan adierazteko, azaroaren 13ko mobilizazioan ere presente egon daitezen. Mobilizazio hori babestuko dute eta emakume guztiei, bereziki pentsiodunei, gonbidapena luzatuko diete bertan parte har dezaten. Euskal Herriko pentsiodunen mugimenduak, oro har, ekimen hau zoriondu eta babesten du.

Larunbata, azaroak 13: Gorriz seinalatua, Hego Euskal Herri osoan mobilizazio indartsua bultzatzeko, Estatuko gainerako Herrietako pentsiodunen plataformekin bat etorrita eta adostuta, Estatuko geografia osoan oihartzun handia izan dezan. Eta, hemendik aurrera, aniztasunarekiko errespetu eta aitorpen handiz, lan egingo dugu mota guztietako kolektibo sozialekin eta sindikatuekin, egun horretan elkarrekin manifestatzeko.

Una respuesta a «Albiste eta informazio interesgarriak 2021eko irailak 4»

Deja una respuesta

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *