Albiste eta informazio interesgarriak                       2022ko apirilak 23

Interesgarritzat jotzen ditugulako banatzen ditugu pentsiodunen mugimenduko berri hauek

1.- Udal askok onartu dute EHPMak bankuei buruz aurkeztutako mozioa

Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak (EHPM) udaletan mozioak aurkezteko egin duen kanpaina oihartzun eta onarpen handia izaten ari da Arabako, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Nafarroako udalerri handi, ertain eta txiki askotan. Mozioetan, banketxeen aldetik jasaten ari garen arazo larriak konpontzeko hainbat eskari bereak egin eta banketxeei eska diezazkieten planteatzen zaie.

150 udal baino gehixeagotan aurkeztu dira, eta 75 udaletan dagoeneko erabakiak hartu dira, gehiengo handiz, pentsiodunen mugimenduak aurkeztutako mozioaren alde. Mozioa onartu duten udalerri garrantzitsuenen artean, biztanleriaren dimentsioagatik, honako hauek aipa ditzakegu: ARABA (Gasteiz, Amurrio, Agurain, Dulantzi, Legutio); NAFARROA (Lizarra, Uharte, Lesaka, Ilunberri, Altsasu, Lakuntza; GIPUZKOA (Ordizia, Urretxu, Errenteria); BIZKAIA (Durango, Galdakao, Bermeo, Ondarroa, Sopela, Erandio, Trapagaran).

Hil honen amaieran, askoz ere udalerri gehiagok hartuko dituzte erabakiak, eta zehatzago emango dugu udalek eta udaleko talde politikoek hartutako jarreren berri. Baina hori garrantzitsua eta Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduaren ezarpen eta oihartzun sozialaren adierazgarri bada ere, bezain garrantzitsua edo garrantzitsuagoa izango da udalek banketxeen aurrean egin dituzten edo egingo dituzten kudeaketak eta banketxeek hartutako benetako konpromisoak egiaztatzea.

Komunikabideen bidez, banku-talde indartsuenetako batzuek adierazi dute hainbat neurri hartzen ari direla, besteak beste, ordutegi-arreta eta aurrez aurreko arreta berrezartzea 14:00ak arte 65 urtetik gorakoentzat. Neurri hori salaketaren garaipen partzial txiki bat eta egindako presio sozialaren ondorioa da. Baina neurri hori ez da orokorra, eta sukurtsal eta kutxazainen itxierak etengabe jarraitzen du, herri txikiak eta hiriburuetako eta herri handietako urruneko auzoak arretarik gabe utziz. Era berean, erabiltzaile guztiei, besteak beste diru-sarrera txikiak dituzten adineko pertsonei eta pentsiodunei, ezartzen dizkieten komisio altuen prezioak aldatu eta murriztu gabe jarraitzen du.

Jokabide hori salatzea eta bankuei gure eskaerei erantzuteko exijitzea luzea eta iraunkorra izango da; izan ere, zerbitzu okerragoak eskaintzearen edo zerbitzu horiek herritar guztiei murriztearen kontura, etekinak handitzeko ahaleginetan jarraituko dute.

2.- Pentsioak KPI errealaren bidez eguneratzeko sinadurak biltzeko kanpaina erritmo onean doa

Duela hiru aste pasatxo, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak, Estatuko gainerako Herri eta Erkidegoetako pentsiodunen plataforma eta mugimenduekin koordinatuta, sinadurak biltzeko kanpaina hasi zuen, Estatuko gobernuari eta Kongresuko talde politiko guztiei helarazteko, pentsioek erosteko ahalmena gal ez dezaten, pentsiodunen bizitzari eusteko oinarrizko gaien inflazioaren eta prezioen eskandaluzko igoeraren aurrean. Honakoa eskatzen da:

2022rako eta hurrengo urteetarako pentsioen erosteko ahalmena bermatzea, “Kontsumoko Prezioen Indize (KPI) erreala (benetakoa)”-ren (“urteko KPI metatua”) igoeraren arabera, 2011ko erreformaren aurretik egiten zen bezala, eta baita 2021ean pentsioen erosteko ahalmenaren % 3ko galera konpentsatzea ere.

Pobrezia-atalasetik beherako pentsiorik ez dagoela bermatzea, soldatetan eta pentsioetan dagoen genero-arrakala ezabatuz eta gutxieneko pentsioa handituz Lanbide arteko Gutxieneko Soldatarekin (LGS) parekatu arte, zeina batez besteko soldataren % 60an kokatu behar den, Europako Gutun Sozialak gomendatzen duen bezala.

Pentsio publiko duinak, bidezkoak eta behar bestekoak zein Pentsio Sistemaren izaera publikoa bermatzea, 2011, 2013 eta 2021eko erreformen murrizketak indargabetuz eta sistemaren pribatizazio osoa edo partziala baztertuz, edozein formula erabilita ere.

Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan eta herri guztietan sinadurak biltzen ari dira ohiko elkarretaratzeetan eta kaleetan. Lagun pentsiodunei orri osoak banatzen zaizkie, auzoetan eta inguruetan sinadurak jaso ditzaten. Herri askotan mahaiak ateratzen dira kalera, musika eta beste elementu batzuk lagun, jendea informatzera eta sinatzera hurbil dadin. Tabernetan eta herri-denda txikietan ere banatzen dira sinadura-orriak. Era berean, sinadurak biltzen ari dira, banakako eran zein mahaietan, ekitaldi jendetsu batzuetan, hala nola manifestazio masiboetan, etab.

Maiatzaren Leheneko ekitaldietan, pentsiodunen mugimenduak, soldatak, pentsioak eta beste lan-eskubide eta eskubide sozial batzuk defendatzearen garrantzia iragartzeko eskatuko die deialdia egin duten sindikatu eta kolektiboei, bai eta gaurko, biharko eta etorkizuneko pentsiodunei eragiten dieten eskari horiek babesteko eta sinatzeko ere. Kanpaina ondo doa, harrera ona izaten ari da Hego Euskal Herrian eta Estatuko gainerako Herri eta Erkidegoetan. Ekainaren lehen hamabostaldian amaitu nahi da, eta ehunka mila sinadura bildu nahi dira era zuzenean eta aurrez aurrekoan.

3.- Maiatzaren Lehena: Langile Klasearen Nazioarteko Eguna

Data hori langile klasearen eta zapaldutako sektore guztien borrokaren nazioarteko sinboloa da, elite eta klase zapaltzaileen aurrean beren eskubideak konkistatzeko eta defendatzeko. Gaur egun, lehen mailako garrantzia hartzen du berriro. Euskal Herriko, Europako eta mundu osoko egoerari aurre egin behar diogu, non multinazional handiek, oligopolioek eta potentzia ekonomiko, politiko eta militar handietako eliteek hondamendira garamatzaten. Soldatak eta pentsioak jaisten dizkigute, lan- eta gizarte-eskubideak murrizten dituzte, emakumeen mota guztietako bazterketak eta menderakuntzak mantentzen dituzte, gutxiengoak eta herri indigenak mespretxatzen dituzte, planetako bizi-iturri guztiak ustiatzen dituzte mugarik gabe, agortzera eramanez, eta gerrak baliatzen dituzte populazioei beldurra sartzeko eta murrizketa sozialak eta sistema totalitarioak ezartzeko, helburu bakarra beren interesak defendatzea eta handitzea izanik.

Ukrainako gerra amaigabeko gerra-kate baten azken katebegia baino ez da, Palestina, Yemen eta Afrikako hainbat herrialdetakoekin batera, eta azken urteotan Txetxenia, Irak, Siria eta Afganistangoak ditu aurretik. Horiek guztiak potentzia handien interes geopolitiko, ekonomiko eta militarrek eragindakoak dira, batzuetan tokiko eliteekin lankidetzan, beren herrialdeetako populazioak bost axola baitzaizkie. Euskal Herrian, Estatu espainiarrean eta Europan urrutitik datorren eta pandemiak eta Ukrainako gerrak areagotu duten krisiaren ondorioak egiaztatzen ari gara.

Datorren Maiatzaren Lehena egun garrantzitsua da langileak, pentsiodunak, emakumeak, gazteak eta gure herrialdera bizitzera etorri diren migratzaileak kalera ateratzeko, gure eskaerak eta aldarrikapenak publikoki adierazteko eta aintzat hartzeko eta konpontzeko eskatzeko.

Ostegunean, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Maiatzaren Leheneko ekitaldi eta manifestazioetan parte hartzeko deia egitea erabaki zuen, pentsiodun bakoitzak egoki deritzon moduan, mugimendu anitz eta bateratua baikara, eta bertan hainbat kezka eta erreferentzia sozial, sindikal eta politiko jasota baitaude. Aldi berean, manifestu batean, une honetan gehien kezkatzen gaituzten pentsio eta gizarte eskaerak nabarmentzen ditugu, munduko klase eta herri zapaldu guztiekiko elkartasuna eta babesa barne. Datorren asteleheneko elkarretaratzeetan, pentsiodun guztiei Maiatzaren Lehenean parte hartzeko gonbita egingo diegu, eta han egongo gara kaleetan harrotasunez adierazten langileriaren parte izan garela eta garela eta esplotatuta eta zapalduta dauden pertsona guztiekiko elkartasuna dugula.

4.- Pentsiodunen mobilizazioa Gasteizen maiatzaren 12an

Joan den astean jakinarazi genuenez, apirilaren 7an eta 8an Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduko ordezkaritzek alde biko elkarrizketak izan zituzten Gasteizko Legebiltzarreko EAJ, EH Bildu, PSE eta Elkarrekin-Podemos talde politikoekin. PP-Ciudadanosekin ezin izan zen bilerarik egin, ospatu berri duten kongresutik eratorritako agenda kontuengatik. Horietan, alderdi guztiei PONENTZIA bat bultzatzea planteatu zitzaien, gutxieneko pentsioen 1.080 eurorainoko osagarri bat ahalik eta azkarren aztertu eta onar dezaten, EAEko 2023ko aurrekontuetan sar dadin.

Laster, bigarren bilera-sorta bat egingo da. Eskaera horri indar eta babes soziala emateko asmoz, maiatzaren 12an manifestazio bat egingo da Gasteizen, hainbat kaletan zehar eta Legebiltzarra sinbolikoki inguratuz. Bertan, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako pentsiodunen mugimenduko kideak bilduko dira. Datorren astearen hasieratik ekimena aurkeztuko da herrietako elkarretaratze guztietan eta autobusak antolatuko dira manifestazio horretan pentsiodunek ahalik eta parte hartze zabalena izan dezaten.

5.- Euskal Herri osoa zeharkatuko duen Pentsiodunen Bizikleta Martxa, animoz eta ilusioz prestatzen

Pentsiodunen bizikleta martxak 13 etapa izango ditu, ekainaren 13tik 25era, Gipuzkoa, Bizkaia, Araba, Nafarroa eta Iparraldeko Lapurdi zeharkatuko ditu, gizartean pentsiodunen aldarrikapenak zabaltzeko helburuarekin, kirol- eta jai-giroan. Erronka garrantzitsua da, baina ibilbidea zehazteaz eta lasterketaren logistikaz (medikuntza- eta segurtasun-zerbitzuak, etapa bakoitzaren amaieran jateko, lo egiteko eta atseden hartzeko azpiegiturak, erakarpen eta publizitate elementuak, prentsa eta ikus-entzunezkoak…) arduratzen ari diren pentsiodun-taldeak lan handia egiten ari dira, martxa segurua eta arrakastatsua izango den ilusio eta konfiantza handiz.

Lan horrekin batera, martxak igaroko dituen hainbat herritan harrera eta babes sozialeko ekimenak prestatzen ari dira. Ekimen horietan, eskualde bakoitzeko pentsiodunek ere parte hartuko dute, martxa herri guztietatik igaro ez arren. Era berean, nazio mailako zozketa bat prestatzen ari da sostengu ekonomikoa lortzeko.

6.- Oraindik ez dago Kongresuak Enplegu Pentsio Planak Sustatzeko Lege Proiektua behin betiko bozkatzeko datarik

Azken bi aste hauetan ez da informaziorik eman, ezta lege-proiektu honi buruzko eztabaidarik ere. Are gehiago, lerro hauek idazten ditugunean, Kongresuko taldeek, batez ere osoko zuzenketa bozkatu zutenen aldetik, aurkeztutako zuzenketak eztabaidatzeko eta ebazteko aurreikusitako Kongresuko Batzordeak ez du biltzeko datarik, eta ez dakite ere noiz bilduko den. Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak, Estatuko Herri eta Erkidegoetako pentsiodunen plataforma eta mugimenduekin koordinatuta, Kongresua Lege Proiektuaren inguruko azken erabakia hartzeko bildu aurreko astelehenean, salaketa eta protesta orokorra egitea aurreikusten du, gaitzespena eskatuz. Era berean, bozkatuko den egunean, Kongresuaren atarian elkarretaratze esanguratsua egitea aurreikusi da.

7.- Kontratu mugagabeak gora doaz, baina behin-behinekotasuneko tasak oso altuak eta justifikaezinak dira EAEn

Martxoaren amaieran, lan-erreformaren hiru hilabeteren ondoren, Euskal Autonomia Erkidegoan 980.000 kotizatzaile zeuden gizarte-segurantzan. Lanaldi osoko kontratu mugagabea zuten langileak 405.000 ziren. Lanaldi partzialeko mugagabeak, 82.000, eta aldizkako langile finko, 16.000 ziren.

CCOOk eta UGTk, lan-erreforma sinatu zuten sindikatuek, uste zuten martxoan kontratu berrien % 22 mugagabeak izango zirela. Eta % 78 behin-behinekoak ziren arren, pozik eta itxaropentsu zeuden apirilean, lan-erreforma behin betiko aplikatuta, mugagabeen ehuneko hori nabarmen handituko zelako.

Baina errealitatea oso tematia da eta leku gutxi uzten die hain balantze baikorrei. Hasteko, urteko lehen hiru hilabete hauetan, El Correo egunkariaren arabera, 12.300 kontratu mugagabe pasatxo izan dira EAEn; horietatik 6.171 bakarrik izan dira lanaldi osoko finkoak, beste 4.711 lanaldi partzialekoak izan dira eta, azkenik, 1.500 izan dira aldizkako finkoak.

Pentsa daiteke hurrengo hilabeteetako estatistika ofizialek, egungo krisi ekonomikoa areagotzen ez bada behintzat, kontratazio finkoaren edo mugagabearen gorakada eta behin-behinekotasunaren nolabaiteko murrizketa iragarriko dutela, lanaldi partzialeko eta aldizkako kontratu finkoen bidez. Baina ezin dugu ahaztu lanaldi partzialeko enpleguek ez dietela jende askori miseriatik irteten uzten, eta aldizkako langile finko askok urtean zehar langabezian egondako aldi garrantzitsuak ezagutu ditzaketela, diru-sarrera oso txikiak jasoz.

Yolanda Diaz-ek prozesu “ikusgarri eta ezezagun” bati buruz hitz egin ahal izango digu, eta CCOOk eta UGTk gorazarre egin diezaioten lan-erreformaren onberatasunari. Baina enpresaburuek dituzten enpresako langileen belaunaldi berriek jasaten dituzten behin-behinekotasuna eta desberdintasunak murrizteko erresistentzien aurrean, borroka, batez ere, negoziazio kolektiboan kokatu behar da, baita emakumeei eta gazteei eragiten dieten arazo horiekin amaitzeko prest dauden sindikatuek bultzatzuta ere. Eta, jakina, hemen, EAEn eta Nafarroan, mobilizatu egin behar gara, eta berehala enpresa pribatuan eta erakundeetako plantillen eta haien mendeko arlo edo zerbitzu publiko guztietan gertatzen den behin-behinekotasun handiari amaiera emateko exijitu.

8.- Soldatak hondatzen ari dira inflazioaren ondorioz

EAEko lau langiletik hiruk izoztuta dituzte beren soldatak, beren hitzarmen kolektiboak negoziatu ez izanaren ondorioz. Enpresaburuek uko egiten diote soldatak benetako KPIaren bidez eguneratzeari, eta, horrez gain, kontzienteki blokeatzen ari dira negoziazioak, ezer ez edo sindikatuek eta langileek onartu ezin dituzten huskeriak eskainiz, nahiz eta inflazioa handia izan. Hori bai, produktuen prezioak igotzen dituzte, etekinak mantentzeko edo handitzeko. Arabako metalgintzan, sindikatuek hiru greba egun deitu dituzte dagoeneko. Bizkaiko metalgintzan, negoziazioak pil-pilean daude eta sindikatuetako batzuk grebekin mobilizatzeko beharra planteatzen hasi dira. Bi herrialdeen arteko sektoreko hitzarmenek 70.000 langile ingururi eragiten diete. Era koordinatuan eta gogor jardunez, patronalak fitxa mugitu beharko du.

Deja una respuesta

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *