1.- Pentsiodunen martxa berria Ezkerraldean (Bizkaia)
Datorren astelehenean, hilak 30, Bizkaiko Ezkerraldeko eta Meatzaldeko Pentsiodunen Mugimenduak eskualde arteko beste mobilizazio bat deitu du, Santurtzitik abiatu eta Barakaldon amaituko dena.
Santurtziko pentsiodunak, 9:30ean, udaletxe aurreko plazatik abiatuko dira; Portugaleten, berauei batuko zaizkie bertako kideak eta baita Meatzaldekoak (Abanto-Zierbena, Muzkiz, Ortuella eta Trapagaran) ere. Ondoren, Sestaora joango dira, eta bertan herri honetako pentsiodunekin elkartuko dira, eta hortik, guztiok batera jarraituko dute Barakaldoraino. Bertan, Barakaldoko pentsiodunek harrera egingo diete eta, ondoren, eguerdiko 12:00etan manifestazioa egingo dute industria-herriko kaleetan zehar.
Beste behin ere, pentsio publiko eta duinen eta 1.080 euroko gutxieneko pentsioaren alde arituko dira, Espainiako Bankuak, CEOEk eta konpainiak, pentsio publikoak murrizteko egiten dituzten presioei aurre egiteko inoiz baino beharrezkoagoa denean, enpleguko pentsio-planak sustatuz pentsio pribatuak bultzatu nahi dituzte eta. Eskualde horietako pentsiodunen mugimenduak, lan- eta gizarte-eskubideen alde hainbeste borrokatu zuen meatzaritzako eta industriako langile-klasearen oinordekoak, berriz ere erakutsiko du bere klase-harrotasuna, gaitasuna eta borrokan jarraitzeko prestasuna, pentsio publiko duin eta behar bestekoak lortu arte. Halaber, osasun publiko eta kalitatekoaren aldeko, kaleratzeen aurkako eta langileen lan-eskubideen aldeko borrokekin solidario izaten jarraitzeko borondatea.
2.-Elizondon, pentsiodunek joan den asteko astelehenean egindako kontzentrazioak oihartzun handia izan zuen eskualdeko komunikabideetan
“Baztan-Bidasoako Pentsionistak” taldeak Elizondoko Foruen Plazan maiatzaren 16an deitutako elkarretaratzeak oihartzun handia izan zuen Nafarroako Diario de Noticias egunkarian.
Bertan jasotzen denez, lau urte daramatzate kalera ateratzen hilean behin, pentsioak benetako Kontsumoko Prezioen Indizearen (KPI) arabera igotzea, 1.080 euroko gutxieneko pentsioa eta pentsio-sistema publikoa defendatu eta exijitzeko, 2011ko, 2013ko eta 2021eko erreformen murrizketak bertan behera utziz.
Era berean, nabarmendu du pentsiodunak kalera atera direla hainbat gairen inguruan, hala nola, “Bidasoako eskualdeko ospitaleko operazio-gelaren egoera, greban jarraitzen duten haur-eskolen baldintza prekarioak, euskarak Nafarroan bizi duen jazarpena eta bazterketa edo, herritar gehienei interesatzen ez zaizkien makroproiektuek eskualdeko ingurumenari eta landa-inguruneari egindako erasoak direla-eta”.
Era berean, Euskal Herriko pentsiodunen mugimenduaren kanpainan parte hartu dutela aipatu du, bankuen eta aurrezki-kutxen murrizketei aurre egiteko eskatzen zieten mozioak udaletan aurkeztuz. Etxalar, Lesaka, Arantza, Bera, Igantzi, Doneztebe, Sunbilla eta Baztanen onartu dira mozioak.
Azkenik, Pentsiodunen Bizikleta Martxa babestuko eta bertan parte hartuko dutela azaldu du. Martxa ekainaren 22an zeharkatuko du bere eskualdea, Almandozetik sartu, Oronozen bazkaldu eta Bidasoako Beran amaituko da, hurrengo egunean Lapurdin (Iparraldea) sartzeko.
3.- Osakidetzak Basurtuko Ospitaleko Bihotz Kirurgia Gurutzetako Ospitalera eramateari eusten dio
Osakidetza beti saiatzen da zerbitzu batzuk, beste batzuetan zentralizatzeko, itxi behar direla justifikatzen, herritarrei arreta emateko baliabideak modernizatu eta hobetzeko aitzakiaren bidez. Baina benetako helburua kostuak merkatzea da, zerbitzu horien inguruneetako herritarrei eragindako kalteak eta ezabatutako zerbitzu horietako langileengan sortzen diren lan-arazoak kontuan hartu gabe.
Horixe gertatu zen duela hilabete batzuk Santiago Ospitaleko Larrialdi Zerbitzuak Txagorritxuko Ospitalera eraman zituztenean. Hainbat protesta garrantzitsu izan ziren kaleetan, sinadura-bilketak eta beste salaketa-ekimen batzuk, baina Osakidetzako zuzendaritzak entzungor egin zien protesta horiei, eta lekualdatzea ezarri zuen. Astelehenean, Arabako Erakunde Sanitario Integratuko (ESI) sindikatuek deituta, beste manifestazio bat egin zen Legebiltzarreko ateen aurrean, murrizketa-politika horien aurka agertzeko eta horiek bertan behera utz dezaten eskatzeko.
Antzeko zerbait gerta daiteke Basurtuko Bihotz Kirurgia Gurutzetako Ospitalera eramatean. Gutxitan lortzen den akordio sindikal zabala lortuta, sindikatuek planto egin zuten eta ez ziren joan pasa den asteko ostiralean Osakidetzak gai hori aztertzeko deitutako informazio-bilerara.
Osakidetzari eskatzen diote mahai gainean jarri duen proiektua benetan birplanteatzeko, bere ardurapean dituen langileen lan-baldintzak lehenesteko, eta “Osasun Publikoarekiko, pazienteekiko eta herritar guztiekiko duen erantzukizuna bere gain hartzeko”.
Salatu dutenez, Bihotz Kirurgia lekuz aldatzea murrizketa bat da zentzu guztietan: “Gaur egun Basurtun zerbitzuak ematen dituen plantilla murriztu egiten da; Gurutzetako zerbitzuak, are gehiago gainkargatu egiten dira, lekualdaketa horrek eragingo baitie, inolako errefortzurik edo handitzerik aurreikusi gabe; gaur egun 400.000 pertsonatik gorako biztanle-gune bati eskaintzen zaion zerbitzu bat murrizten da, eta horrek esan nahi du murrizketa nabarmena ondorioztatuko dela osasun publikoa eskuratzeko eskubidean; eta pribatizaziora jotzen da”.
Joan den asteko ostiralean, maiatzak 20, Basurtu Bizirik plataformak eta Basurtuko enpresa-batzordeak manifestazio bat egin zuten Ospitalearen aurrean. Datorren ostiralean, ekainak 3, beste manifestazio bat egingo da Bilbon, arratsaldeko 19:00etan, Jesusen Bihotza plazatik abiatu eta udaletxean amaituko dena.
4.- Ertzaintzaren isun andana Tubacexeko langileei
Tubacexeko langileek justifikatu gabeko kaleratzeak eragozteko borroka luze eta gogorra egin ondoren, berriro laneratzeko akordioa lortu zuten, baina, horrekin batera, langileen lan-eskubideetan murrizketa esanguratsuak ezarri zizkieten. Hori guztia iazko urriaren 4an amaitu zen. Harrezkero, Tubacexek lan-karga handia du eta etekinak berreskuratu ditu.
Baina horrek guztiak ez du axolarik. Protesta-mobilizazioak gogor erreprimitzeaz gain, orain langileekin mendeku handiagoa hartu behar da. Enpresa-batzordeak salatu duenez, apirilaren 11n, greba amaitu eta sei hilabete geroago, isun andana jarri dizkie Ertzaintzak.
Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako Segurtasuneko sailburuak, Julen Arzuaga legebiltzarkideari emandako erantzun batean, Mozal Legea Tubacexeko greban parte hartu zuten langileei aplikatzea justifikatu du. Berdin dio Gasteizko Legebiltzarrak udaletan ez aplikatzea erabaki bazuen ere. Ez du axola Ertzaintzak alegatutako arrazoiak barregarriak izatea, inolako justifikaziorik ez izatea eta, Julen Arzuaga legebiltzarkideak adierazi zuen bezala, “erabat arbitrarioak, interpretazio pekoak eta zalantzazkoak izatea”.
Denak balio du, baldin eta Ertzaintzak “autoritateari egindako desobedientzia eta erresistentzia” alegatzen badu. Argudio horren bidez, nahi duenari isunak jar diezaioke edo atxilo dezake. Gasteizko Gobernuak, grebak iraun zuen bitartean, patronalari emandako babesa agerian utzi zuen, eta, orain, Mozal Legeaz baliatuta, langileak isunen bidez zigortzen ditu berriro, beren eskubideen aldeko greba eta mobilizazioetan Ertzantzaren jardunari beldur handiagoa sartzeko eta Ertzaintzari errepresio-ekintzetan inpunitate handiagoa ahalbidetzeko helburu bakarra izanik.
5.- Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartaren mobilizazioa
Ostegunean manifestazioak egin ziren Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñean, Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Horien leloa hau izan zen: BIZITZA DUINAK EZ DU PREZIORIK! “Pobretzeari aurre egiteko, energia publikoa eta aberastasunaren banaketa”. Diskurtsoetan kalitatezko enpleguak, soldatak, pentsioak eta gizarte-eskubide duinak eskatzea eta genero-diskriminazio ororekin amaitzea nabarmendu zuten.
Ehunka lagunek hartu zuten parte lau manifestazioetan, horien artean, Eskubide Sozialen Kartaren eta Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduaren kide den Gaurgeroa pentsiodunen plataformak deitutako pentsiodunek.
6.- Krisi guztietan, kapitalista eta espekulatzaile handiak, beren milioi askoko kontuak gizentzeko aprobetxatzen dira
Munduko Ekonomia Foroak Davos-en (Suitza) egindako bilera dela eta, non multinazional handietako buruzagiak eta finantza handietako handikiak biltzen diren, Estatu garrantzitsuetako buruzagi politikoek “bisitatuak”, munduko egoera ekonomikoa aztertzeko eta, batez ere, etekinak nola hobetu ikusteko, ehundaka edo milaka milioi pertsonaren bizi-baldintzak kontuan hartu gabe, Oxfam Intermon Gobernuz Kanpoko Erakundeak txosten bat argitaratu du. Bertan azaltzen du aurtengo amaieran, muturreko pobrezian 263 milioi pertsona egongo diren bitartean, pandemia hasi zenetik mila milioi euro baino gehiago dituzten 573 aberats berri sortu dira, horien arteko 4 Estatu espainiarrean. Eta 2000. urteaz geroztik, 2008ko krisiaren eta pandemia hasi zenetik pairatzen ari garenaren ondoren, hirukoiztu egin da haren aberastasuna, munduko Barne Produktu Gordinaren % 13,9aren baliokidea dena.
Lehengaien prezioen igoeraren eta Ukrainako gerrak eragindako pertsonen elikadurarako oinarrizko elementuen eskasiaren aitzakia hartuta, espekulatzen dute eta nahi dituzten prezioak ezartzen dituzte, mundu osoko herri-klase gehienentzako guztiz abusuzkoak direnak, bereziki goseteak jasaten ari diren herrialde txiroenentzat, haien uztak izugarri murriztu direlako, gainera, neurri handi batean, industria handia duten herri edo Estatu handiek sortarazitako ingurumenaren hondatzearen eta klima-aldaketaren ondorioz.
Beste mundu bat posible da. Baina erresistentzia-borrokak, beste aukera batzuk indarrez proposatzeko eta defendatzeko borrokak eskatzen du, gero eta premia eta behar handiagoz, herrialde bakoitzean ez ezik, Europa eta nazioarte mailan erantzutea.
7.- Gizarte Segurantzaren erantzun pertsonala, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduari erantzutetik ihesiz
Otsailaren 28an pentsiodunen mugimendua Bilbon eta Euskal Herriko beste herri askotan mobilizatu ginen. Bizkaiko hiriburuan Estatuko Gobernuaren Ordezkariordetzaren aurrean egin zen, eta mobilizazioaren arrazoia zen pentsioen erreformarekiko gure kexa aurkeztea, zehazki 21/2021 Lege Dekretuaren aurkako jarrera. Arrazoi beragatik bi hilabeteko epean egiten genuen bigarren manifestazioa zen. Manifestazioaren amaieran, Ordezkariordetzaren aurrean, Escrivá-k, 2021erako eta 2022rako % 2,5eko igoeraren berri emanez helarazi zizkigun eskutitzak apurtu genituen. Ondoren, zatiak gutun batean bidali genizkion Escrivá-ri, horrela, 2021ean % 3ko galera izan zela salatzen genuen. Gainera, aurreikusten genuen galera hori areagotu egingo zela 2022an, urteko lehen lau hilabeteetan % 8tik gorako batez besteko inflazioaren bidez egiaztatuta geratu den bezala.
Ekimen horiez gain, gutun bat bidali zitzaion Escrivá-ri, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduaren izenean, honako hau planteatuz eta exijituz:
- 2022rako eta hurrengo urteetarako pentsioen erosteko ahalmena bermatzea, “KPI errealaren” igoeraren arabera, eta 2021ean pentsioen erosteko ahalmenaren % 3ko galera konpentsatzea.
- Pobrezia-atalasetik beherako pentsiorik ez dagoela bermatzea, soldatetan eta pentsioetan dagoen genero-arrakala ezabatuz eta gutxieneko pentsioa handituz Lanbide arteko Gutxieneko Soldatarekin (LGS) parekatu arte, zeina batez besteko soldataren % 60an kokatu behar den, Europako Gutun Sozialak gomendatzen duen bezala. Horren arabera, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak (EHPM) 2022ko gutxieneko pentsioa 1.080 eurotan kokatu du.
- Pentsio publiko duin eta behar bestekoak eta Pentsio Sistemaren izaera publikoa bermatzea, 2011, 2013 eta 2021eko erreformen murrizketak indargabetuz eta sistemaren pribatizazio osoa edo partziala baztertuz, edozein formula erabilita ere.
Escrivá jaunak ez dio EHPMari erantzun nahi izan, eta erantzuna Bizkaiko Lurralde Ordezkaritzara bideratu du, baina gutunaren sinatzaileari bakarrik erantzuteko, eta ez pentsiodunen mugimenduari. Eta gehitu du, sinatzaileak, bere pentsio pertsonalarekin ados ez badago, Gizarte Segurantzaren Europar Batasuneko erregelamenduen aurkako errekurtsoa aurkez dezakeela. Gero ahoa betetzen zaie, gizarte-eragile guztiei erantzuten dietela, beraiekin biltzen direla eta kasu egiten dietela esanez!
8.- EHPMak bultzatutako bankuei buruzko mozioaren aurkezpen- eta erabaki-kanpainak erritmo onean jarraitzen du
Azken egunotan, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak bankuei buruz sustatutako mozioak aurkeztu diren udalak 180 izan dira Hego Euskal Herrian (Arabako 21, Bizkaiko 39, Gipuzkoako 55 eta Nafarroako 65).
Orain arte 115 udalek eman dute iritzia (Arabako 19, Bizkaiko 24, Gipuzkoako 30 eta Nafarroako 42). Eta mozioa 90 herritan onartu da (Arabako 16, Bizkaiko 15, Gipuzkoako 20 eta Nafarroako 39). Bestalde, herri batzuek ez dute mozioaren alde bozkatu, planteatuta zegoen bezala, eta udaleko talde guztien artean adostutako beste bat onartu egin dute.
Nabarmendu behar da mozioa onartu den herri askok 10.000 eta 30.000 biztanle arteko biztanleria dutela. Lau hiriburuetan –Gasteizen izan ezik, azken horrek mozioak zituen 8 puntuetatik 7 babestu baitzituen–, hainbat arrazoi direla medio, ez dira edo ezin izan dira aurkeztu. Oraindik dozenaka udalek, gehienak ertainak edo txikiak, ez dute adierazpenik egin, baina kanpaina honen orain arteko emaitza arrakastatsutzat baino ezin da jo, pentsiodunen mugimenduaren konpromisoa eta ezarpena zein lortu dituen gizarte-babesak erakusten baititu. Aste batzuk barru informazio zabalagoa eta zehatzagoa emango dugu, eta orain tokatzen zaigu alde batetik, udalek, eta bestetik, pentsiodunen mugimenduak kalean, banketxeei eskatzea eta behartzea planteatutako eskaerak bete ditzaten.
