Pentsioen araztearen aurkako estatu osoko protesta jendetsuekin 2018an mugimendu pentsioduna sartu izanak botere publikoen gaineko presioa ekarri zuen KPIaren errebalorizazioa berreskuratzeko eta pentsioen sistema publikoa defendatzeko neurriak hartzeko, pertsona ahulenak babesteko eraginkortasuna hobetzeko, genero-arrakala zuzentzeko eta abarrerako baliabide gehiago emanez.
Hala ere, sistemaren erreformarako eta mugimendu pentsiodunak aldarrikatutako premia larrienak asetzeko itxaropen mesedegarri horiek, izan ere, kontrarreforma negoziatu berri bihurtu dira ministerioetako bulegoetan, mugimendu aldarrikatzaile pentsiodunaren presentziarik gabe, eta horrek egungo eta etorkizuneko pentsioak pobretuko ditu.
Elkarrizketa sozialaren mahaian egiten ari diren akordioetatik argi eta garbi ondorioztatzen da 2011n egindako pentsioen funtsezko erreformak indarrean jarraitzen duela, baita sakontzen ere. Alderdi partzialak hobetzen dituzten aldaketak egiten dira, baina erreformaren funtsa mantendu egiten da: pentsioen gastuaren hazkundea kontrolatzea eta lanaren debaluazioagatik gero eta txikiagoak diren gizarte-kotizazioen diru-sarreretara egokitzea. Akordio horietan erretiro-adina atzeratzen jarraitzen da, sarbidea gogortzen da, pentsioaren zenbatekoa murrizten da, 67 urtetik gora lanean jarraitzea sustatzen da, erretiro aurreratua zigortzen da, MEI bezalako mekanismo bat berriro sartuz, Iraunkortasun Faktorea ordezkatzen duena eta pentsioak bizi-itxaropenaren hazkundearen arabera murriztea helburu zuena.
M.E.I. Belaunaldien arteko ekitate-mekanismoa.
Mekanismo berri hori, funtsean, Iraunkortasun-Faktorea bezain erasokorra eta mugatua den formula berri bat da, helburu bera lortzeko: pentsioen kostuaren hazkundea kontrolatzea.
Akordio horren arabera, diru-sarrerak pixka bat handituko dira gizarte-kotizazioak % 0,6 handituz ( % 0,5 enpresei eta % 0,1 langileei). Norabide-aldaketa hori, diru-sarreretan arreta jarriz, ez da nahikoa premiak asetzeko, baina oso positiboa da. 2023an hasiko da ezartzen eta 2032ra arte luzatuko da. Bilketa hori guztia Pentsioen itsulapikoa handitzeko erabiliko da. Orain kotizazio-gehikuntzatik datozen baliabideekin hornitu nahi den itsulapiko horri aspaldi eman behar zitzaizkion Gizarte Segurantzak ordaindutako gastu desegokiak konpentsatzeko beharrezkoak diren aurrekontu publikoen transferentziak, Kontuen Auzitegiak berak ere aitortutakoak. 104.000 milioi euro pentsioetatik desbideratu ziren, osasun gastuetarako eta gutxieneko pentsioetarako osagarrietarako bakarrik.
2033an, eta hiru urtean behin, Europako Batzordearen Ageint Reporten azken aurreikuspenen arabera 2050eko gastu-mailak Europako Batzordearen 2024ko txostenaren urte horretarako aurreikuspena gainditzen duen egiaztatuko da. Gainditzen badu, itsulapikoaren aktiboak izango dira, BPGren % 0,2ko urteko mugarekin. Desbideratzea % 0,2 baino handiagoa bada edo itsulapikoa agortu bada, gobernuak gizarte-solaskideekin negoziatuko du, Toledoko Itunera proposamen bat eramateko. Proposamen horren bidez, pentsioen gastua murriztu ahal izango da BPGren terminoetan, sistemaren parametro nagusietan aldaketak eginez; hau da, pentsioaren kalkulua, erretiro-adina, pentsioen errebalorizazioa… Horrek esan nahi du, argi eta garbi, kalkuluak ateratzen ez badira, lan-arloko krisi ekonomikoari eusten bazaio, aurreikus daitekeen moduan, edo pentsioak Europa Batasunak ezarritako aurreikusitako diru kopurua gainditzen badute, betiko errezeta izango da: pentsio publikoak murriztu
Akordio horrek ez die jaramonik egiten pentsiodunen premiei, 2011ko erreformetako pentsioen murrizketei eusten die, ez ditu gutxieneko pentsioak artatzen eta ez ditu gutxieneko pentsioak duintzen, ez eta Europako Gutun Soziala betetzen ere, eta 1080 €-ra igotzen ditu une honetan, biztanleriaren % 27, pentsiodunen artean, pobrezia- edo bazterketa-egoeran baitago. Ez dio aurre egiten genero-arrakalari, eta etorkizuneko pentsioak murrizteko mehatxua egiten du, kalkulu-aldia 35 urtera arte handituz.
Azken batean, pentsio publiko duinak eskatzeko eta pentsioen sistema publikoa defendatzeko gure borroka inoiz baino justifikatuago dago.
BERDIN DIO NORK GOBERNATU, GUK PENTSIOAK DEFENDATU
Pentsionistak Aurrera
Gasteiz 2021eko azaroaren 29a
