1.- Gaur Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendua Madrilen da
Gaur, Madrilen, mobilizazio bat egingo da, Neptuno plazatik hasi eta Callaon amaituko dena, gainerako Erkidego eta Herrietako pentsiodunen plataforma eta mugimenduekin batera. Ehun bat autobus abiatu dira bart gauean eta beste batzuek gaur goizaldean egin dute mobilizazioan parte hartzeko. Honek esan nahi du 5.000 pentsiodun baino gehiago joan direla autobusez Madrilera, gehi autoz eta trenez egin dutenak. Euskal pentsiodunen ordezkaritza 10 autobusetan (1 Araban, 5 Bizkaian, 3 Gipuzkoan eta 1 Nafarroan), hots 500 pentsiodun inguru. Halaber jakin badakigu, zenbait euskal parlamentari/Diputatuk bat egingo dutela manifestazioarekin, inolako protagonismorik gabe.
Zalantzarik gabe mobilizazio garrantzitsua izango da,. Oso koloretsua: pankartak, kolore anitzeko banderak, pentsioak eta soldatak ardatz dituzten aldarrikapen ugari, musika eta Estatuko komunitate eta herri guztietako pentsiodun mosaikoa, bere berezitasunez: euskalkiak eta hizkuntzak, hala nola euskara, katalana eta galegoa, besteak beste. Manifestazioaren buruan pankarta bat izango da, emakumeek eramana eta plataforma zein mugimendu deitzaile guztietako ordezkariak, honako goiburu honekin: “Ez genero-arrakalarik. Pentsio ziztrinenek emakume aurpegia dute”. Ondoren, beste pankarta bat erakunde deitzaile guztien ordezkariena, emakume zein gizon. Eta bien atzean, segizioan, pankarta eta musika desberdinak, Estatuko Autonomia eta Nazioetako berezko tresnez…
Azken ekitaldia ikusgarria eta deigarria izango da. Batzordeetako ordezkariek parte hartuko dute. hainbat plataforma, pankartak eta banderak astinduz eta jasotako sinadurak erakusten. komunitate eta herri guztietakoak. Euskal ordezkaritzak 70.000 aurkeztuko ditu, Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan aurrez aurre bildutako sinadurak. Larunbatean ezin dira Diputatuen Kongresuan eman, jasotzen ez dituztelako, beraz, egun batzuk geroago egingo da, eta entregarekin batera, idazki bat helaraziko zaie legebiltzar-talde guztiei, elkarrizketak eskatuz, azken urteetan egon diren pentsio-galerak azaltzeko, batez ere 2021ean eta 2022an, eta zeintzuk diren gure eskaerak bidezkoak eta arrazoizkoak baitira, baita egoera ekonomiko honetan ere.
Datorren astelehenean, apur bat nekatuta egon arren, Hego Euskal Herriko lau hiriburu eta 70 herriko plazetan informazioa emango dugu, bai manifestazioaz zein komunikabideetan eta Diputatuen Kongresuan ordezkaritza duten alderdi politikoetan izan duen oihartzunena.
2.- 1.000 €ko pentsio baten galerak 2021ean eta 2022an
Joan den astean 1.200 €ko pentsio baten adibidea aurkeztu genuen; halaber, nola geratzen zen gutxieneko pentsioa. Gaur egun, pentsiodun batzuek eskatuta, 2021aren hasieran mila euroko pentsio baten adibidea aurkezten dugu.
2021. Urtea
Pentsio galera. Urteko %2,5 eguneratzeaz, pentsioa 1.025 €tan geratu zen, baina KPIa %5,5 izan zen, hots 1.055 €ko pentsioa zegokion, beraz. 30€ galdu zituen hilean. Atzeraeragina. Aurretik emandako %0,9a barne, 350 € jaso zituen. Ordea, 770 € zegozkion, beraz, 420 euro galdu zituen.
2022. urtea
(Azaroaren amaieran KPIaren %8,5eko aurreikuspenarekin egindako kalkulua. Hau baino gutxiago bada galera arindu egingo da. Baina handiagoa bada, galera are handiagoa izango da)
Pentsio galera. Urte hasierako igoera: %2,5, 1.050 € jasotzen ari da. Baina 1.144 € legozkiokeen %8,5ekin, beraz 94 € galtzen ari da hilean.
Atzeraeragina. 1.316 € egokituko litzaizkioke, baina ez ditu jasoko, izan ere, ezabatu egin dute Escriváren erreformaz.
Datu erreal horiekin, nahiz eta 2023an pentsioaren eguneratzea %8,5 izan, ez dugu berreskuratuko azken bi urteetan galdu duguna, ezta urrik eman ere. Eta are handiagoa den azken urteak kontuan hartuz gero: Zapateroren urtebeteko izoztea eta hurrengo urteak Rajoyren %0,25arekin.
3.- Postak desitxuratu egiten du pentsioen eta soldaten errealitate konparatiboa
Aspalditik, El Correok eta Vocento taldeak pentsioen eguneratzearen eta Gizarte Segurantzaren sistema publikoaren aurkako kanpaina propagandista indartsua bultzatu dute, sostengaezina dela esanez. Kanpaina hori areagotu egin da Gobernuko presidenteak eta Lan ministroak 2023rako estatuko aurrekontu orokorrak aurkeztean pentsioak %8,5ekin eguneratzea aurreikusten denean, hamarren bat gora edo behera, datorren urtearen hasierarako.
Urriaren 10eko El Correo-ren edizioan, Ana Barandiaranek sinatutako artikulu batean, izenburu hau zuen: Erretiratu berriek langile gazteek baino gehiago irabazten dute. Jarraian, oso azpititulu nabarmenekin, honako hau azpimarratu zuen: euskal pentsiodun baten batez besteko pertzepzioa gaur egun 1.900 eurokoa da. Gobernuak 2023an pentsioen %8,5 igotzea aurreikusten duenez, erretiratu berri diren euskal herritarrek, batez beste 1.900 euro kobratzen dituztenek, 35 urtetik beherako langile baten soldata tipoa nabarmen gaindituko dute. “24.079 euro 35 urtetik beherakoen urteko soldata da, pentsio ekonomiko berrien azpitik”.
Konparaziozko datu horiek horrela aurkezteak soldaten eta pentsioen arteko errealitatea desitxuratzea besterik ez du bilatzen. Zergatik ez dituzu batez besteko pentsioak eta batez besteko soldatak alderatzen? Argitaratutako datuak batzuetan bat ez datozen arren, errealitatera gehien egokitzen direnek honako hau diote:
EAEn (Euskal Autonomia Erkidegoa) erretiro-pentsioen batez bestekoa hilean 1.437 eurokoa da, eta Nafarroan 1.342 eurokoa. Eta batez besteko pentsioa hartzen badugu erreferentziatzat, hau da, pentsiodun guztiena, EAEn 1.348 eurokoa da eta Nafarroan 1.253koa Batez besteko soldatari dagokionez, EAEn hilean 2.279 eurokoa da (urteko 31.906) eta Nafarroan 1.883 eurokoa (urteko 26.632).
Datu konparatibo horiek logikoak eta arrazoizkoak dira, eta erakusten dute pentsioen batez bestekoak soldatak baino dezente txikiagoak direla EAEn eta Nafarroan. Baina datu horiek bost axola zaizkio El Correo egunkariari, diskurtsoa desmuntatzen dutelako. Era berean, ez zaio interesatzen gogoraraztea EAEko hegoaldean 222.000 pentsiodun daudela, guztizkoaren ia heren bat, non 10etik 8 emakumeak diren, 1.000 eurotik beherako edo askoz gutxiagoko pentsioa jasotzen dutenak. Egoera are zailagoa da Estatu osoan, 4,7 milioi pentsiodun baitira, guztizkoaren %50 baino zertxobait gehiago, kopuru horren azpitik daudenak.
Oso kezkagarria da El Correo egunkariko propagandistek gazte langileak pentsiodun nagusiekin aurrez aurre jartzea, pentsiodun horiek lanean ari diren gazteek baino gehiago kobratzen dutela argudiatuz. Soldatek gora egin dezaten eta lanbide arteko gutxieneko soldata gutxienez 1.200 eurokoa izan dadin defendatu beharrean, gazte langileak duintasun minimo batekin bizi ahal izan daitezen, honako hauek lortu nahi dituzte: pobreen arteko gerra eta liskarra azkartzea, pentsio-eskaerak deskalifikatzea, pentsiodunen mugimendua baztertzea eta, azken batean, eskuin muturraren diskurtso hutsal eta sinplisten aldeko frustrazio- eta haserre-egoera ordaintzea, Europako estatu askotan ikusten ari garen bezala.
Behin eta berriz argudiatzen dute inflazioak eta zor publikoak pentsioak, soldatak eta zerbitzu publikoak murriztea eskatzen dutela. Ondotxo dakite inflazioa multinazional handiek, oligopolio ekonomikoek, bankuek eta enparauek, batez ere krisi eta gerra garaietan, Ukrainakoan kasu, duten espekulazioak eta prezioen igoerak eragiten dutela. Inflazioari muga jartzeak esan nahi du muga jartzea eta prezioak kontrolatzea, eta zor publikoaren murrizketa egin daiteke eta egin behar da, guztiek ordaindu ditzaten beren onura eskandalagarriengatik dagozkien zergak.
4.- Donostiako Onkologikoa defendatzea
Duela hamar egun, Onkologikoko paziente eta erabiltzaileek, osasun-zentroko langileekin batera, mobilizazio bat deitu zuten gaur Donostian. Minbiziaren aurkako borrokan berriro erreferentzia izango den osasun-zentro farmazeutiko eta kirurgiko bat aldarrikatzen dute. Baita euskal osasun-sistema publikoan integratzea ere.
Pazienteek, senideek eta profesionalek Onkologikoa hondatu izanaren aurkako kexak eta protestak urrutitik datoz. Apirilean sortu zen Onkologikoaren aldeko elkartea, Onkologikoaren instalazioetan tumore kantzerigenoak detektatu, ebakuntzak egin eta tratatzeko prozesu batetik igaro diren pazienteak eta senideak ordezkatzen dituena. Tratamenduak hobetzeko proposamenak Osakidetzako hainbat organotara eraman dituzte, Kutxabanken aurkeztu dira (Onkologikoaren parte gisa) eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren aurrean agertu dira. Baina denak berdin jarraitzen du, emaitzarik gabe.
Profesionalek salatu dute, halaber, Onkologikoa gutxiegi erabiltzen ari dela 2019an Osakidetzarekin egindako lotura-hitzarmenaz geroztik; ia ez dago jarduera kirurgikorik, eta ohe guztien %10 eta %15 artean baino ez da ospitaleratzen. Pazienteek eta langileek arazoa konpontzeko erantzukizunik eza Osasun sailburuaren eta Lakuako gobernuaren esku uzten dute.
5.- Kutxabankek Gipuzkoako familien hipotekak saldu dizkio Irlandako funts bati
Kaleratzeak Stop elkarteak duela bi aste salatu zuen Kutxabankek 250 milioi euroko 2.500 hipoteka-mailegu saldu zizkiola uztailean Dublingo Zima Finances funts putre irlandarrari.
Kaleratzeak Stop elkarteak salatu duenez, horiek estaltzeko zailtasunak dituzten hipoteka-maileguak dituzten sei familia berehala etxebizitzatik ateratzearen arriskuak. Eta horiei beste asko jarrai diezaiekete, une honetan hipotekak jasan ezin dituztelako. Horrela, Kutxabankek bere erantzukizun sozial guztietatik ondorioztatzen du EAEko familia askok ezin dutela bizitzeko pisu bat izan, hipoteken kudeaketa Irlandako funts putre batera eramanez, nori ezin izango zaizkion zuzenean erantzukizunak eskatu eta negozio eta etekinik handiena bilatuko duen. Hobe luke Lakuako gobernuak beste alde batera ez begiratu eta Kutxabanki bizitzeko oinarrizko beharrizan batekin ez jokatzeko exijitu, hau da, etxebizitza batekin. Baina lagunak, lagunak dira.
6.- Osakidetzaren Enplegu Publikoko Lehiaketako iruzurra agerian utzi zuen beste mediku bat jazarpen fisikoagatik doa
ESK sindikatuak adierazi duenez, maiatzean Roberto Sanchez joan ondoren, orain Manuel Martinez da Debagoieneko Ospitaleko lanpostua uztera behartuta dagoena.
Osakidetzaren 2018-2019ko Enplegu Publikoko Lehiaketa (EPL) salatu zuten Debagoieneko Ospitaleko hiru anestesistetatik bigarrena da, eta oraindik auzitegietan dago. Ospitaleko zuzendaritzak, Osasuneko sailburuaren laguntzarekin, jasan duen presioa eta jazarpena ikusita, lanpostuak utzi behar izan dituzte. Eta hain da handia EAJk zuzentzen duen Lakuako gobernuaren eragina, bere lagunak babesteko, non epaileek berretsi egin duten Jon Darpon eta bere taldea Enplegu Publikoko Lehiaketaren iruzurretik libre geratu direla, eta oraingoan LABen errekurtso bat atzera bota dute.
7.- Romoko Nagusien Etxea eraistearen aurkako erresistentziak aurrera jarraitzen du
Herritarren protestarako beste ekimen batzuekin batera, manifestazio bat egin zen hilaren 6an adinekoen zentrotik gertu, Eraistearen aurkako Plataformak deituta, eta 450 eta 500 pertsona inguruk parte hartu zuten, batez ere auzokoak. Horien artean, adineko bizilagunak eta helduak daude, baina gazte ugari. Horrela, adinekoentzako gizarte-zentro bat defendatzeko konpromisoa erakusten dute.
Ezpatak goian daude, epailearen erabakiaren zain. Bien bitartean, Nagusien Etxea hesituta eta blokeatuta dago inor sar ez dadin.
