Pentsioen erreformaren bigarren zatian Gobernuak planteatutako proposamenetako batek konpondu nahi duen egungo errealitate lazgarrirako irtenbide bat behin betiko urruntzea besterik ez du egiten; izan ere, pentsioaren zenbaketa-aldia 25 urtetik 30era luzatzea da, 2027tik 2038ra tartean egingo litzatekeena, urtero 5 hilabete gehituz, eta bi okerrenak baztertzeko aukerarekin.
Escrivá Jaunaren arabera, gaur egungo sistemak “ez du funtzionatzen” lan-merkatuaren errealitate berrietarako, “karrera linealetarako” pentsatuta baitago, non teorian urteak bete ahala kotizazioak hobetzen diren. “Orain ez da horrela, eta sistema bidezkoagoa egin behar dugu”.
Ministroaren arabera, egungo lan-bizitzaren azken tartean dauden pertsona guztien % 30 errealitate horren konponbidea 2022ko azken hiruhilekoan iritsi beharko zatekeen, baina oraindik ez da negoziazio-mahai gainean jarri orain erretirotik gertu dauden pertsona behartsuenei irtenbidea eman nahi dien proposamenik. Pertsona horiek ezin izango dituzte kotizatutako urterik onenak sartu pentsioaren oinarri arautzailea kalkulatzeko zenbaketa-aldian, 2011ko erreformaz geroztik lan-bizitzaren azken 25 urteetan ezarritakoa.
Pentsioaren oinarri arautzailea kalkulatzeko Gobernuaren proposamen berriak kotizatutako azken urteak soilik zenbatzeko egungo irizpide berari eusten dio, eta, gainera, eragin mugatuetatik kanpo uzten ditu lagundu nahi dituen pertsonak, hau da, lan-bizitzaren amaieran kotizaziorik txarrenak egiten ari diren pertsonen % 30, eta, gainera, kotizazio-karrera linealak dituzten pentsioen zenbatekoak murrizten ditu.
Gobernuak karrera irregularrak dituzten adinekoentzako irtenbide bat aurkitu nahi badu, Toledoko Itunaren 5. gomendioan ezarritakoari erreparatu liezaioke, (Kongresuko indar politiko guztiek onartu dute gomendio hori). Gomendio horrek proposatzen du “zenbaketa-aldia osatzeko erabili beharreko irizpidea pentsio arautzailearen oinarri arautzailea zehazteko urte onuragarrienak hautatzeko ahalmena izatea” (ez oinarri arautzailea kalkulatzeko zenbaketa-aldia luzatzea).
Konponbide horrek ez luke murrizketarik ekarriko etorkizuneko pentsioetan, eta ez lioke kostu handirik ekarriko sistemari; izan ere, kalkulu-sistema bidezkoagoa baino ez du nahi, estropezu, kaleratze edo ustekabeko errebindikazio baten ondoren altxatu behar izan zuten pertsona behartsuenentzat.
Frantzian egiten ari diren pentsioen erreformak ez du inoiz zalantzan jarri pentsioen kalkulua lan-bizitza osoko 25 urterik onenak erabiliz egitea. Irizpide horrek ohoratu egiten ditu, eta berdintasun- eta anaitasun-printzipioak zintzo adierazten ditu.
BERDIN DIO NORK GOBERNATU, GUK PENTSIOAK DEFENDATU
2023ko otsailaren 13a
