Genero-arrakala lehentasunezko gaia da Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduarentzat. Hori erauztera bideratuta dago 1.080ko gutxieneko pentsioa eta alargun-pentsioaren % 100 aldarrikatzea.
Egin ditugun ekimen guztiek horretan eragin dute: 70.000 sinadura bildu ditugu kaleetan, 1. Bizikleta Martxa ekaina-2022, Entzierroa martxoa-2023, 1.080 ibilaldia maiatza-2023 eta 1.080 txostena, izapidetzen ari dena.
Erreformen bigarren zatian, nolabait erantzun zaio (ahuleziaz izan bada ere): Emakumeentzako kotizazio-hutsuneak estaltzea da, hain zuzen ere, genero-arrakalaren murrizketan gehien eragingo duen neurria (gobernu berriarekin martxoaren 16ko 2/2023 LDa bertan behera uzten ez bada), baina ez die egungo pentsiodunei eragiten; LD horrek aurreikusten dituen gutxieneko pentsioen igoera handiagoei dagokienez, ikusten dugu 1080ko gure aldarrikapenari erantzutera bideratuta daudela, baina urrun geratzen dela: (874 euro 2027an).
Errenta ertainaren % 60rekin parekatzen denez (2 kideko familia-unitatea), kotizaziopeko pentsioak soldata-errentetatik eta batez besteko soldatatik bereizten dira. Ezin dugu hori onartu. Egungo soldata-arrakala %18koa da, eta horrek eragina du kotizazioetan. Lehenengoaren konponbideak kotizazioengatiko diru-bilketa %11 handitzea ekarriko luke.
1.080ko Gutxieneko Pentsioaren kostua kalkulatzen badugu 16.000 milioi inguru emango dizkigu, hau da, kotizaziopeko pentsioen aurrekontuen % 9ko igoeraren baliokidea da. Ehuneko hori aise estaltzen du soldata-arrailaren ondoriozko kotizazioetako arrailak. Soldata-arraila konponduta, kotizazioen arrakala konpontzen da, eta bigarren hori ebatzita, pentsioen arrakala konpontzen da.
Ez da demagogia, ezta txantxa ere. Emakumearen gizarte- eta lan-arloko diskriminazioa 60.000 milioikoa da urtean, eta soldata eta kotizazio horiek lurrundu egiten dira. Diskriminatzaile horren nortasuna, kausa edo izaera adieraztea besterik ez da geratzen: gizonak al dira?, enpresariak?, kapitalismoa? Horretan laguntzen dute politikariek? epaileek? sindikatuek? elkarrizketa sozialeko mahaiak? erakundeek, oro har?…
Adierazitako guztiak zuzenak direla uste dugu (maila desberdinetan, baina zuzenak), gizarte osoa gaude tartean; ez da nahikoa “neurriak hartuko ditugu IBEX-35eko enpresetako administrazio-kontseiluetan parekotasuna egon dadin”. Kanpaina horrekin lehenengoa estali nahi da, hau da, arazoa estali: soldaten eta pentsioen arteko arrakala.
Non dago betiko leloarekin jarraitzeko: “horretan gabiltza”. Era berean, ez da nahikoa elkarrizketa sozialeko mahaiak genero-arrakala gainditzeko neurriei buruz gutxieneko akordioak egitea: 2024an eta 2025ean seme-alabengatiko osagarria % 10 handitzea oso ondo dago, baina oso eragin txikia du. 1.080ko gutxieneko pentsioak egungo pentsioen arteko aldea % 37tik % 7ra jaitsiko luke.
Arrakala murriztea premiazkoa da, eta horretara zuzentzen da 1.080 PONENTZIA. Mobilizazio feministaren eta pentsiodunaren bidez presionatu behar da. Gobernua zuzentzeko hautagaiei galdetzea besterik ez zaigu geratzen: Zein da zure jarrera? Zeintzuk dira zure neurriak gaitz honekin amaitzeko? Ez etorri propagandekin, orain arrakalarekin amaitu behar da eta.
Gutxieneko Pentsioa 1080 eurokoa
BERDIN DIO NORK GOBERNATU GUK PENTSIOAK DEFENDATU
2023ko ekainaren 19a
